Therapie met dieren [Betekenis]

Therapie met dieren, Animal Assisted Therapy, AAI, dierondersteunende therapie,… Het zijn allemaal termen die aanduiden dat iemand met dieren werkt. Maar wat is dat nu eigenlijk, Animal Assisted Interventions? En wat betekenen al die termen?

Algemeen hebben Animal Assisted Interventions (AAI) betrekking op activiteiten en werkzaamheden waarbij dieren een ondersteunende of assisterende rol hebben. Dat kan in de zorg zijn maar bijvoorbeeld ook in het onderwijs. Door dieren op een ondersteunende wijze in te zetten, wordt een therapeutisch proces of een begeleidende activiteit geoptimaliseerd en vinden leerprocessen plaats.

Animal Assisted Interventions: definities

Het bijstaan van mensen door dieren noemen we Animal Assisted Interventions.

Dier-ondersteunende interventies kunnen gedefinieerd worden als het doelbewust inzetten van dieren bij interventies die onderdeel uitmaken van therapie of die de therapeutische omgeving zullen verbeteren. Deze dierondersteunende interventies kunnen nog verder onderverdeeld worden in dier-ondersteunende activiteiten en dier-ondersteunende therapie (Kruger & Serpell, 2010).

Dier-ondersteunende therapie omvat gerichte interventies waarbij dieren een belangrijk onderdeel zijn bij de behandeling van de patiënt. Dit behandelingsproces wordt ondersteund door een therapeut die hiervoor opgeleid is. Daarnaast is het stellen van duidelijke behandelingsdoelen in dit proces zeer belangrijk. Op deze manier kan er progressie in de therapie worden gemeten en worden beoordeeld. Verder is dier-ondersteunde therapie strikt individueel (Friedmann, Soon & Tsai, 2010).

Dier-ondersteunde activiteiten kunnen omschreven worden als tussenkomsten met voordelen van motivatie, educatieve, recreatieve of therapeutische aard door gebruik te maken van dieren. Deze interventies kunnen zowel in groepsverband als individueel gegeven worden door zowel opgeleide professionals als vrijwilligers (Friedmann, Soon & Tsai, 2010)

AAI, AAE, AAA en AAT: onderscheid en betekenis

De overkoepelde term voor het werken met dieren is dus Animal Assisted Interventions. In het Handbook on Animal Assisted Therapy is AAI gedefinieerd als volgt:
“AAI: iedere interventie die bewust dieren inzet of samenwerkt met dieren als onderdeel van een therapeutisch of correctief proces of milieu.”

AAI (Animal Assisted Interventions) kunnen we verder onderverdelen in:

1) AAE: Animal Assisted Education:

Dierondersteunende Educatie
Leren met assistentie van dieren (LAD)

2) AAA: Animal Assisted Activities

Dierondersteunende Activiteiten
Activiteiten met assistentie van dieren (AAD)

3) AAT: Animal Assisted Therapy

Dierondersteunende Therapy
Therapie met assistentie van dieren (TAD)

Indien het gaat om een begeleiding met assistentie van dieren dan zal de term BLAD gebruikt worden.

AAE: Animal Assisted Education

Bij AAE worden er educatieve doelen gesteld en geëvalueerd. Het gaat bijvoorbeeld om pedagogische activiteiten op school die kinderen wijzen op hun verantwoordelijkheid ten aanzien van hun huisdieren.

AAA: Animal Assisted Activities

Bij AAA worden er activiteiten ingericht zonder specifiek doel. Er wordt gebruik gemaakt van de algemene effecten die dieren op mensen kunnen hebben. Mensen kunnen hierdoor vrolijker of actiever worden, hun ziekte even vergeten of meer onderlinge contacten krijgen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een bezoekhond in een woonzorgcentrum, kinderfeestjes met honden,…

AAT: Animal Assisted Therapy

Bij AAT onderscheiden we ook BLAD en TAD.
BLAD is het “Begeleidend werken met assistentie van dieren”, terwijl TAD doelt naar het “Therapeutisch werken met assistentie van dieren”.
Bij BLAD en TAD worden er steeds therapeutische doelen voor ogen gesteld. Ze worden bewaakt en nagestreefd en hebben als doel om het psychische, fysische, of sociale welbevinden van de patiënt, cliënt of coachee te verbeteren.
BLAD en TAD zijn dus doelgerichte interventies. Per individu worden er specifieke behandeldoelen voorop gesteld. Het therapeutisch proces of begeleidingsproces en het al dan niet behalen van de doelstelling(en) worden nauwkeurig geëvalueerd en gedocumenteerd.
De therapiehond voldoet aan een aantal criteria en wordt geïntegreerd in het begeleidingsproces.
BLAD en TAD worden georganiseerd en uitgevoerd door personen met een gespecialiseerde expertise en diploma binnen hun vakgebied. Bijvoorbeeld: psychotherapeuten, logopedisten, kindercoaches, ergotherapeuten,…

Let op! Het dier is zelf geen therapeut, maar ondersteunt enkel de therapie of begeleiding!!!

Is een therapiehond een hulphond?

Hulphonden en assistentiehonden zijn NIET hetzelfde als therapiehonden.

Hulphonden en assistentiehonden	Therapiehonden
Hulphonden en assistentiehonden zijn honden die opgeleid zijn om mensen met een beperking meer vrijheid te geven en zelfstandiger te laten leven. Denk hierbij aan blindgeleidehonden, honden voor mensen met een motorische beperking,…	Therapiehonden werken samen met de therapeut aan een begeleiding op maat om de zelfredzaamheid van de persoon op de best mogelijke manier te verhogen. Er bestaan zowel actieve als passieve therapiedieren.
Hulphonden doorlopen een lang traject alvorens ze bij hun baasje terecht komen. Pups worden meestal geboren in een fokgastgezin. Na 7 a 8 weken gaat de pup naar een puppypleeggezin. Daar leren ze de basisvaardigheden en worden ze gesocialiseerd. Na iets meer dan een jaar gaat de hond naar de geleidehondenschool en wordt deze opgeleid als hulphond. Wanneer de hond zijn opleiding heeft voltooid wordt er gekeken welk baasje er de beste match heeft. Wanneer de match is gevormd kan de hond naar zijn baasje gaan.	Therapiehonden wonen van in het begin bij hun baasje. Samen gaan ze hun traject aan.
Er bestaat een specifieke wetgeving omrent hulphonden. Zo kan bijvoorbeeld de toegang van een hulphond in openbare plaatsen niet geweigerd worden. Wanneer iemand met een hulphond op problemen botst, kan dit aangeklaagd worden.	Er is nog geen wettelijk kader.
Er zijn een beperkt aantal instellingen die hulphonden mogen opleiden. Bijvoorbeeld: Canisha, Dyadis,…	Er is een ruimer aanbod van dienstverleners die helpen bij het opleiden van je hond.
Niet iedereen die nood heeft aan een hulphond of assistentiehond komt hiervoor in aanmerking.	In theorie zou iedereen een therapiehond kunnen opleiden.

Dit artikel is geschreven door Eveline Librecht, psychotherapeut gespecialiseerd in Animal Assisted Therapy.